Styczniowy wieczór, piątek przed godziną 18.00. Na schodach przy wejściu do Domu Greckiego pojawiają się trzy dziewczyny z pochodniami, za nimi dwie skrzypaczki. Do kotła – olbrzymiego bębna zasiada jeden, a z trąbką w ręku staje przy nim drugi chłopak. Coś się zdarzy…
Rzeczywiście coś się zdarzyło. W tym dniu młodzież Gimnazjum nr 1 zaprezentowała spektakl z cyklu „Nowoczesny patriotyzm” – projektu od lat realizowanego przez pana Jarosława Pietrzaka i jego podopiecznych. Widowisko „POLSKA. Nie UPADNIE bo POWSTANIE Styczniowe” było kolejną jego odsłoną. Powstało w 150 rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego – najdłuższego zrywu niepodległościowego w historii naszego kraju. Rozpoczęło się od pieśni zmarzniętego i pełnego bólu powstańca. Wezwanie do walki podjęli inni i podążyli za nim do sali Domu Greckiego, gdzie miały miejsce dalsze sceny-obrazy muzyczno-poetyckiego przedstawienia.
Wpisana w dyptyk Artura Grottgera historia ukazała młodego chłopaka – powstańca żegnającego się z matką, by walczyć pod sztandarami Orła, Pogoni i Michała Archanioła. Być może los pokierował go do oddziału Żuawów Śmieci. Może walczył w lesie opisanym przez Elizę Orzeszkową w opowiadaniu „Gloria victis”. Mógł spotkać na swej drodze innych – walczących, zjednoczonych wspólnym celem – wolną Ojczyzną. Także ostatniego wodza powstania – Romualda Traugutta. Mógł w chwilach odpoczynku wraz z towarzyszami broni śpiewać utwory z tego czasu – „Sygnał”, „Hej strzelcy, wraz” – podobnie jak zespół ANAFORA, który zaprezentował te pieśni w czasie przedstawienia. Mógł myśleć słowami kolejnego utworu „Jak to na wojence ładnie” albo niczym starożytny legionista tuż przed śmiercią wykrzyczeć słowa „Ci co wierzą w Zmartwychwstanie/Pozdrawiają Cię, Ojczyzno!” Mógł zginąć za wolność Waszą i naszą…, by spełniły się słowa piosenki Ryszarda Rynkowskiego, którą zaprezentowały solistki ANAFORY – chwała zwyciężonym. Mógł także – jak w naszym przedstawieniu wrócić. Do domu, do siebie, do ukochanej. Wrócił, ale skażony śmiercią towarzyszy, klęską, więc poprosił najbliższą o wsparcie, pomoc w trudnych chwilach. By znów mógł podjąć walkę, bowiem nadziei nikt w nim nie zabił. Tak też kończy się nasza historia – apelem do współczesnych i następnych pokoleń, wypowiedzianym słowami wiersza Adama Asnyka z piękną muzyką Zbigniewa Preisnera: „Miejcie nadzieję, miejcie odwagę, tę niezłomną, która tkwi jak ziarno…”
Cisza… Ukłony… Brawa. Przedstawienie się skończyło. Dyrektor Domu Greckiego – pani Bożena Kobiałka przedstawiła tych, którzy opowiedzieli historię poświęcenia, bohaterstwa, nadziei:
Grupa „ANAFORA”:
wokal, gitara - Barbara Gatlik,
wokal - Justyna Hodurek, Patrycja Pazdur, Beata Kasprzyk, Natalia Szymska,
skrzypce - Anna Kęsek, Małgorzata Dybczak, Karol Kosek, Patrycja Teper,
pianino - Agata Dmytrzyk, Marcin Mazurek,
gitara - Joanna Mistarz,
kocioł - Maksymilian Czaja,
trąbka - Grzegorz Kruk.
Jej członkowie zaprezentowali własne wersje utworów:
Iron - Woodkid, sł. i muz. Yoann Lemoine,
Marsz Żuawów, sł. Włodzimierz Wolski, muz. autor nieznany,
Sid i Nancy, sł. i muz. Robert Gawliński,
Sygnał (W krwawym polu…), sł. Wincenty Pol, muz. Alfred Bojarski,
Gloria victis, Ryszard Rynkowski, sł. Jacek Cygan muz. Ryszard Rynkowski,
Hej strzelcy wraz, sł. i muz. Władysław Anczyc,
Miejcie nadzieję, sł. Adam Asnyk, muzyka Zbigniew Preisner,
Jeszcze jeden mazur dzisiaj, sł. muz. autor nieznany,
Jak to na wojence ładnie, sł. Władysław Tarnowski, muz. autor nieznany.
Recytatorzy:
Żołnierze: Karol Jarząbek, Karol Drozdowicz-Nita, Dawid Hodurek, Antoni Buczek, Kacper Matejczyk,
Narrator: Martyna Żywiec,
Matka, Kobieta: Agnieszka Bafia,
Dziewczyna: Klaudia Król.
Scenariusz widowiska stworzyli Jarosław Pietrzak i Zbigniew Wiącek. Wykorzystali utwory:
Gloria victis – Eliza Orzeszkowa,
Dziś idę walczyć – Mamo! – Józef Szczepański,
Tam w moim kraju – Maria Konopnicka,
Legenda o śpiących rycerzach,
Skargi Jeremiego – Kornel Ujejski,
Morituri te salutant – Felicjan Faleński,
Hymn orłów – Edmund Wasilewski,
Niebo złote ci otworzę – Krzysztof Kamil Baczyński,
Bądź przy mnie blisko – Halina Poświatowska.
Prezentacje towarzyszące scenom były autorstwa państwa Katarzyny i Jarosława Pietrzaków. Pomocą służyła także pani Anna Pitak, która nakreśliła recytatorom rys psychologiczny postaci. Obsługą techniczną zajęli się: Patryk Szlachetka, Kacper Matejczyk i Maksymilian Czaja.
Emocje związane z występem opadają. Aktorzy, muzycy i reżyserzy zbierają gratulacje i podziękowania. Najcenniejsze są te ostatnie: za piękne przestawienie, za ogrom wrażeń i… łzę wzruszenia w oczach seniorów – najstarszych widzów, ale i świadków wielu wydarzeń, o których młodzi dziś snują opowieści.
Piątkowy wieczór, po godzinie 19.00. Prószy śnieg, pewnie jak 150 lat temu. Wówczas zdarzyło się coś wielkiego. Dzisiaj… chyba też.